Do wejścia w życie pakietu Slim VAT wystawianie faktur korygujących związanych ze zwiększeniem wynagrodzenia (tzw. korekty in plus) wiązało się z niepewnością co do momentu jej ujęcia (czy należy dokonać tego poprzez korektę okresu, w którym powstał obowiązek podatkowy, czy też na bieżąco). Choć ukształtowała się pozytywna dla podatników praktyka (zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i organów interpretacyjnych), która pozwalała w niektórych przypadkach uwzględniać takie zwiększenia na bieżąco, to jednak samo brzmienie przepisów wydawało się jednoznaczne.
Brak było bowiem jakichkolwiek przepisów pozwalających na modyfikację zasady opodatkowania w okresie, kiedy powstawał obowiązek podatkowy. Możliwość uniknięcia rozliczania zwiększenia wynagrodzenia w czasie, w którym powstał obowiązek podatkowy, jest dla podatników bardzo cenna. Oprócz braku konieczności uciążliwego od strony administracyjnej korygowania deklaracji JPK istotne jest również uniknięcie konieczności zapłaty odsetek od zaległości podatkowych, które na ogół powstają w przypadku zwiększenia „historycznych” deklaracji VAT.
Dlaczego zatem zmiana, którą wprowadza pakiet Slim VAT, jest tak ważna? – Przede wszystkim, wprowadza tę zasadę, która ukształtowała się w praktyce bezpośrednio do przepisów ustawy o VAT. Dzięki temu podatnicy mogą ją swobodnie stosować nie narażając się na ryzyko, którego nie można było wykluczyć w okresach wcześniejszych. Zatem w wielu przypadkach, mimo zwiększenia wartości wynagrodzenia i wystawienia faktury korygującej, nowe przepisy zwalniają dealera z obowiązku administracyjnego, jakim jest składanie deklaracji korygującej JPK. Poza tym przedsiębiorca w wypadku „cofania się” bardzo często musi zapłacić odsetki od zaległości podatkowej, co w przypadku korygowania na bieżąco nie występuje – przybliża doradca podatkowy Jerzy Martini, partner w Martini i Wspólnicy. Ekspert uważa, że zmiana w fakturach korygujących in plus jest jedną z najlepszych, jakie niesie ze sobą Slim VAT.
Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2021, korekta zwiększająca wartość wynagrodzenia powinna być ujmowana na bieżąco (jeśli zmiana wynagrodzenia wynika z przyczyn, które pojawiły się po dacie dostawy czy świadczenia usług) albo w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy (gdy przyczyna zwiększenia wynagrodzenia istniała już w tym okresie).
Jeśli dealer wykonał usługę serwisową, musimy postawić sobie pytanie, czy w momencie wystawiania pierwotnej faktury za wykonaną usługę zawierała ona kwotę prawidłową, lecz element, który nastąpił później (podwyższenie ceny na wypadek okoliczności ujętych w umowie, np. zmniejszenie rabatów serwisowych zawartych w kontrakcie flotowym), wymusił dokonanie korekty? – Jeśli tak (zmiana wartości wynika ze zdarzeń następujących już po wykonaniu usługi), to zwiększenie uwzględniane jest na bieżąco, w rozliczeniu za okres, gdy wystąpiła ta zmiana – omawia Jerzy Martini.
Warto jednak zauważyć, że wystawienie faktury korygującej w późniejszym okresie niż ten, w którym powstały okoliczności uzasadniające wzrost wynagrodzenia, „nie przesuwa” prawa do rozliczenia podatku „na bieżąco”. Przykładowo, jeśli zdarzenie zwiększające cenę nastąpiło w lutym, ale fakturę korygującą przedsiębiorca wystawił dopiero w marcu, to miesiącem, który nas interesuje, jest luty, a nie marzec. – Patrzymy na miesiąc, w którym doszło do zdarzenia przekładającego się na wzrost ceny – uczula Jerzy Martini.
Inaczej jest w sytuacji, gdy dealer wystawił klientowi fakturę, w której – dla przykładu – udokumentował usługę serwisową 6 maja i ujął tę transakcję w deklaracji za maj. Po wykonaniu usługi okazało się, że wskutek błędnej kalkulacji jej wartość została zaniżona. Poskutkowało to tym, że kwota podstawy opodatkowania i podatku należnego została wskazana w zaniżonej wysokości, dlatego, już 1 czerwca, dealer wystawił fakturę korygującą. Dealer powinien więc dokonać korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym wykonano usługę. W powyższym przykładzie jest to maj.
Widzimy tym samym, że jeśli korekta jest spowodowana przyczynami zaistniałymi po dokonaniu sprzedaży czy wykonaniu usługi, należy uwzględnić ją w miesiącu, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania. Jeśli zaś korekta jest spowodowana przyczynami powstałymi już w momencie wystawienia faktury pierwotnej (czyli de facto błędu przy jej wystawieniu), to księgowość powinna rozliczyć ją w deklaracji podatkowej za okres, w jakim powstał obowiązek podatkowy dla dostawy towarów lub świadczenie usług – okres wykazania faktury pierwotnej.
