Właściwie każdy dealer wypożycza swoim klientom samochody. Część firm dokonuje tego w ramach działalności typu rent a car (RaC), część – w ramach udostępniania pojazdu zastępczego na czas naprawy. Wynajmując samochód, klient zazwyczaj podpisuje umowę, w której zobowiązuje się do zwrotu pojazdu w określonym czasie, w stanie niepogorszonym, a czasami także z określoną maksymalną wartością przebiegu. Jeśli dojdzie do złamania warunków umowy, dealer może nałożyć na najemcę karę umowną. Czy taka kara stanowi wynagrodzenie za usługę świadczoną przez dealera (i podlega opodatkowaniu VAT), czy ma ona charakter odszkodowawczy i pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT? Wyrok w takiej sprawie wydał właśnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Firma wynajmująca samochody stała na stanowisku, że kara, którą nakłada na najemcę, stanowi dla niej rekompensatę za zniszczone auto, a uzyskane w ten sposób środki mają pokryć szkody w majątku. Spółka zauważyła też, że nie wykonuje na rzecz klienta żadnych czynności w zamian za otrzymane pieniądze, a więc płatność nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem, twierdząc, że kwota, której domaga się firma od klienta, stanowi wynagrodzenie za usługi podlegające opodatkowaniu VAT, a zapłata powinna odbywać się na podstawie faktury zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT.
Inne zdanie w tej sprawie miał jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. W wyroku (sygn. akt III SA/Wa 2099/18), który opisuje „Dziennik Gazeta Prawna”, wskazano, że kary wynikające z umowy, to odszkodowanie za utratę wartości samochodu, a nie wynagrodzenia za usługę. Uzasadniając orzeczenie, podkreślono, że trudno uznać, by w zamian za otrzymywane środki, firma wynajmująca samochód, świadczyła na rzecz klienta jakąkolwiek usługę. Tym bardziej, że w przypadku stwierdzenia niewielkich zniszczeń w wypożyczanym aucie, spółka będąca jego właścicielem nie dokonuje w nim natychmiast napraw, lecz jest on dalej udostępniany kolejnym klientom.
Przywołano także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który zapadł w podobnej sprawie. Firma, która wynajmowała samochody klientom, stała na stanowisku, że nakładane przez nią kary za palenie tytoniu w pojeździe, przewożenie zwierząt oraz niezgłoszenie szkody w określonym terminie, nie stanowią wynagrodzenia za usługę i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Co prawda pierwotna interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej była niekorzystna dla spółki, ale w późniejszym wyroku krakowski sąd przyznał jej rację.
